Yardım ve Bilgi Alma
- Kabuk üzerinde komutlar ile ilgili yardım alma.
- Kurulu işletim sistemi hakkında bilgi toplama.
- Makine üzeerindeki donanımlar hakkında bilgi toplama.
- help, whatis, apropos
- uname, lscpu, lshw, lspci, lsscsi, lsusb, df, du, free
Kabuk üzerinde iken çoğu zaman kendinizi çok yalnız hissedebilirsiniz. Bunun bir nedeni bir çok komutun hangi parametrelere sahip olduğunu bilmemeniz veya ezberlememenizdir. Her iki durum da gayet anlaşılabilir bir durumdur. Bu nedenle çok kullanılan komutlarda detaylı, üçüncü parti komutlarda ise kısmi yardım metinleri bulunmaktadır. Bu metinlerde komutun neler yaptığı, hangi parametreleri aldığı, parametrelerin hangi değerleri alabildiği gibi içerikler yer almaktadır.
Kabuk üzerinde help parametresi ve help komutu bulunmaktadır. Fakat her zaman aynı çıktıyı vermemektedir. Örneğin ls --help yardım çıktısı verirken help ls yardım çıktısı vermemektedir. Fakat cd --help ile help cd aynı çıktıyı vermektedir. Bu nedenle komut olarak değil de parametre olarak kullanmak daha sağlıklı olabilmektedir.
Bu parametre ile bir komutun ne işe yaradığı, parametrelerini ve parametrelerinin hangi değerleri aldığını görebilmekteyiz. Örnek kullanımı aşağıdaki gibidir.
cat --help
man komutu, herhangi bir komutun manuel yani kılavuz sayfasının gösterilmesini sağlar. Bu kılavuz sayfaları /usr/share/man/ klasörü altında bulunmaktadır. İlgili çıktı içerisinde help parametresi ile aldığımız değerler ve biraz daha fazlasına ulaşılabilmekteyiz. En yaygın kullanımı olarak aşağıdaki gibi kullanılabilinir.
man echo
whatis komutu, sonrasında aldığı komut değerinin kılavuz sayfası olarak hangi kategoride olduğunu ve komutun ne işe yaradığını kısaca açıklamaya yaramaktadır. Örnek kullanımı aşağıdaki gibidir.
whatis ls
apropos komutu, sonrasında aldığı komutun hangi komutlarda geçtiğini göstermektedir. dolayısıyla bir komutun yakın amaçlı kullanılan komutlarını bulabilmede yardımcı olmaktadır. ayrıca bu komut aslında man -k komut çıktısını vermektedir. Örnek kullanımında çıktı olarak bir çok satır vermektedir.
apropos cd
Bu bölümde temel sistem bilgilerini görüntülemeye yarayan komutlar anlatılacaktır. Bölüm boyunca anlatılacak olan komutların bir çoğu Debian ve RHEL sistemlerde varsayılan olarak bulunmamaktadır. Bu sebeple komut kullanımından önce ilgili sistemin paket yöneticisi ile kurulumun yapılması gerekmektedir.
Bilgisayarın ağ üzerindeki adını görüntülemektedir
host
Fiziksel makine adı dahil olmak üzere bir çok bilgiyi bir arada elde etmemizi sağlayan uname komutu parametreler ile filtreleme yapmamıza olanak sağlamaktadır. Yalnızca fiziksel makine adı görüntülenmek istenirse,
uname -n
kullanılması gerekirken uname ile elde edilebilecek tüm bilgileri görüntülemek için,
uname -a
kullanılması gerekmektedir.
İşlemci ile alakalı detaylı bilgileri lscpu ile görüntüleriz. Tüm bilgiler görüntülenmek istenirse,
lscpu
şeklinde kullanılır. Eğer özellikle bir bilgi görüntülenmek istenirse grep komutundan yardım alınabilir.
lscpu | grep "Model name"
- 1.lshwlshw sistem üzerinde bulunan farklı türde bir çok donanım için ayrıntılı bilgi verir. Bu sebeple kullanıcılar arasında -short parametresi oldukça yaygınlaşmıştır.Not: Yetkili kullanıcı ile çalıştırılmalıdır.sudo lshwsudo lshw -short
- 2.hwinfohwinfo sistem üzerindeki donanımlar ile alakalı lshw'den daha detaylı bilgiler verir. Tıpkı lshw'de olduğu gibi hwinfo için de -short parametresi yaygınlaşmıştır.Not: Yetkili kullanıcı ile çalıştırılmalıdır. Her dağıtımda yüklü olarak gelmemektedir.sudo hwinfosudo hwinfo --short
lspci sistem üzerindeki veriyolları ile alakalı bilgileri ekrana bastırır.
lspci
Sistem üzerindeki sabit ve optik diskleri görüntülemek için lsscsi komutu kullanılır.
Not: Yetkili kullanıcı ile çalıştırılmalıdır. Her dağıtımda yüklü olarak gelmemektedir.
lsscsi
Sistem üzerindeki usb aygıtlarını listelemek için lsusb komutu kullanılır.
lsusb
Sistem üzerindeki disklerin bağlantı noktalarını, boş kalan alanları görüntülemeye yarar.
df -H
du komutu geçerli dizin ve alt dizinlerinin dsik üzerinde ne kadar yer kapladığını gösteririr
du -h /home/ --max-depth=0
Boşta kalan veya kullanılan ram miktarını görüntülemek için free komutu kullanılır.
free -h