Zamanlanmış Görevler

Cron

Cron, Linux işletim sistemlerinde komutları belirli aralıklarla otomatik olarak çalıştırmak üzere kullanılan standart bir yardımcı programdır. Her dakika cron servisi o dakika için zamanlanan bir komut olup olmadığını kontrol eder. Komut olması durumunda çalıştırılır. Cron ile sistem genelinde olduğu gibi kullanıcılar da yetkilerinin olması durumunda kendi zamanlanmış görevlerini tanımlayabilirler.

Sistem geneline ait işler /etc/crontab dosyasında tutulur. Bu dosyanın içeriği cat komutu ile görüntülenebilir.

cat /etc/crontab
crontab –l

Dosyanın içeriğinde bir zamanlanmış görevin nasıl yazılması gerektiğini gösteren aşağıdaki satır da yer alır.

# m h dom mon dow user command

Kısaltma	İngilizce	Türkçe	Açıklama
m	Minute	Dakika	0-59 arası bir değer alır.
h	Hour	Saat	0-23 arası bir değer alır.
dom	Day of Month	Ayın Günü	0-31 arası bir değer alır.
mon	Month	Ay	1-12 arası bir değer alır.
dow	Day of Week	Haftanın Günü	0-7 arası bir değer alır. 0 ve 7 pazar günüdür.
user	User	Kullanıcı
command	Command	Komut

Zamanlanmış bir görev yazılırken tarih ile ilgili sutünlara "*" sembolü konularak, zamanlanmış görevin o alandaki her değer için çalıştırması sağlanır. Her bir sutün için "-" sembolü ile aralık, "," sembolü ile birden fazla değer ve "/" sembolü ile o işin periyodik olarak çalışacağı belirtilir.

Örnekler

1. Her gün saat 12'de çalışacak zamanlanmış görev:

   00 12 * * * kullanıcı_adı komut_veya_betik_yolu

2. Her gün saat 8'de ve 14'de çalışacak zamanlanmış görev:

   00 8,14 * * * kullanıcı_adı komut_veya_betik_yolu

3. 10 dakikalık periyotlarla çalışacak zamanlanmış görev:

   */10 * * * * kullanıcı_adı komut_veya_betik_yolu

4. Hafta içi günler sabah 9 akşam 18 arası her saat çalışacak zamanlanmış görev:

   00 09-18 * * 1-5 kullanıcı_adı komut_veya_betik_yolu

Saatlik yapılan zamanlanmış görevler /etc/cron.hourly dizininde, günlük yapılan zamanlanmış görevler /etc/cron.daily dizininde, haftalık yapılan zamanlanmış görevler /etc/periodic/weekly dizininde, aylık yapılan zamanlanmış görevler /etc/periodic/monthly dizininde tanımlanır.

Crontab

Yukarıdaki örnekler sistem genelinde kullanılan /etc/crontab dosyasında tanımlanarak yapıldı. İstenmesi durumunda her kullanıcı kendi zamanlanmış görevlerini crontab komutu ile yönetebilir.

1. -l paremetresi ile var olan zamanlanmış görevler listelenir.

   crontab -l

2. -e paremetresi ile zamanlanmış görevler düzenlenir.

   crontab -e

   crontab komutu ile eklenen zamanlanmış görevler için kullanıcı belirtilmez, zamanlanmış görevi komutu çalıştıran kullanıcı çalıştırır.

3. -u parametresi ile root kullanıcısı başka kullanıcılar için zamanlanmış görev ekleyebilir.

   crontab -e -u kullanıcı_adı

Crontab'ın Yönetilmesi

1. /etc/cron.allow dosyası oluşturularak zamanlanmış görev kullanabilecek kullanıcılar belirtilir. Bu dosyada yer almayan kullanıcılar zamanlanmış görev oluşturamaz.

2. /etc/cron.deny dosyası oluşturularak zamanlanmış görev kullanamayacak kullanıcılar belirtilir. Bu dosyada yer alan kullanıcılar zamanlanmış görev oluşturamaz.

at

at, Linux işletim sistemlerinde komutları belirli bir zamanda otomatik olarak çalıştırmak üzere kullanılan standart bir yardımcı programdır. Cron'un aksine tekrarlı işler için kullanılmaz.